Libya: stoda

Søndag kveld,

Eg sa vi ikkje her skal kommentere dag-til-dag-utvikling, sidan ikkje alle leser denne bloggen til dagen, og dagsnyheitene er etter kvart blitt meir fyldige med journalistar på staden.

Men berre eit forsøk på oppsummering:

Det er pr idag (ikveld) to ulike frontar:

Den eine er på grensa mellom aust og vest. Journalistane snakker om og viser bilder frå "Ras Lanuf", "Ben Jawad" og "Brega". Det er oljeinstallasjonar der, men det viktige er at dette er porten mellom aust- og vest-Libya. Desse, vi får får kalle dei landsbyar, heilt inst i Syrtebukta, ligg langs den einaste vegen langs kysten til aust-Libya. Her møter Sahara Middelhavet, utanfor vegen er det ikkje anna enn sanddyner, ingen befolking eller muligheit å komme seg fram med anna enn kamel (før ein kjem inn i landet eit godt stykke). Den som kontrollerer denne vegen kontrollerer derfor adgangen til aust-Libya.

Pr idag er dette altså frontline. Som ein vil sjå på Google, er "Brega" (Mersa al-Burayqa på kartet) litt på austsida av bunnen av bukta, Ras Lanuf litt på vestsida, mens fronten står ved Ben Jawad, enda noen mil lenger vest, og ca. 10 mil aust for Syrte. Syrte er ein liten by, men har ein stor militærbase og flyplass som altså er kontrollert av Qadhafi-styrkar. Dei har likevel ikkje klart å drive opprørarne tilbake, og har altså ikkje brukt tyngre våpen enn raske Toyotaer med maskingevær, typisk "ørkengerilja-våpen".

Den andre fronten er kystbyane i vest. Der er det ikkje journalistar, men langt hardare og viktigare kampar. Den største byen utanom Tripoli og Benghazi er Misrata, 15 mil aust for Tripoli, som opprøret har halde ei veke nå. I dag satte regimet inn eit motstøt, for første gong der med tanks (også brukt i Zawiya lenger vest dagen før). Det ser altså ut som om regimet ikkje har klart å få fram slike langt tyngre våpen før nå. Men det ser ut til å vere bekrefta i kveld (videoar) at opprørane også i Misrata i løpet av dagen har klart å tvinge tanksane tilbake frå bykjernen. Det er derimot ikkje klart kor dei står, om byen nå er omringa eller ei. Likevel er det klart eit psykologisk nederlag at dei måtte trekke seg tilbake.

Minst to, kanskje fleire mindre byar er likevel falle, og det ser ut som om Qadhafi har kontroll over det meste av kysten vest for Zawiya.

Men iallfall, hald utkikk på kva som skjer i Misrata, Zawiya og evt. andre småbyar i vest som Zuwara og Sebratha. Klarer Qadhafi å vinne dei, men ikkje å ta kystvegen, er Libya delt i to. Klarer opprøret å bite seg fast i byane i vest, vil mye stå på uthaldenheit, og ikkje minst kven som har best forsyningsliner (mat, vatn, osv.). På det andre haldet, dersom aust-libyarane har noen tanke om å komme dei i vest til unnsetning, må dei få kontroll over Syrte. -- Vel, la dagsnyheitene halde følge med korleis det går ved frontane.